Siyam kedileri, badem şeklindeki mavi gözleri ve estetik görünümleriyle dünyanın en tanınmış kedi ırklarından biridir. "Siyam kedisi hangi ülkenin?" sorusu, bu ırkla ilgilenenlerin en sık sorduğu sorulardan biridir. Bunun nedeni, "Siyam" isminin günümüzde pek bilinmemesidir. Aslında bu bölge, bugünkü Tayland'dır ve Siyam kedileri Tayland kökenlidir. Bu ırk, tapınaklarda kutsal kabul edilmiş ve yüzyıllar boyunca Tayland kraliyet ailesi tarafından korunmuştur.
Siyam kedilerini sahiplenmeyi düşünenlerin en çok merak ettiği diğer konular ise "Kaç yıl yaşar?", "Tüy döker mi?" ve "Genetik hastalıkları nelerdir?" sorularıdır. Siyam kedileri iyi bakıldığında 12-20 yıl gibi uzun bir ömre sahip olabilir. Tüy dökme konusunda ise kısa, ipeksi tüyleri az dökülme eğilimindedir, bu da bakımını nispeten kolaylaştırır. Ancak bu ırkın kendine özgü genetik hastalıkları bulunur, bu nedenle düzenli veteriner kontrolleri büyük önem taşır.
Aşağıdaki tabloda, Siyam kedisinin tüm temel özelliklerini, bakım ihtiyaçlarını ve dikkat edilmesi gereken sağlık konularını özetledik:
| ÖZELLİK | AÇIKLAMA |
| Köken | Tayland (Eski adıyla Siyam) |
| Yaşam Süresi | 12-20 yıl |
| Fiziksel Yapı | Zarif, ince uzun vücut; badem şeklinde mavi gözler; kısa, parlak tüyler |
| Karakter | Konuşkan, insanlara bağlı, zeki, enerjik, oyuncu, duygusal |
| Tüy Yapısı | Kısa, ince, sık, parlak, ipeksi dokulu |
| Tüy Döker Mi? | Az döker, haftada 1-2 kez tarama yeterli |
| Eğitim | Çok zeki, kolay öğrenir, tasma eğitimine uygun, interaktif oyunlara yatkın |
| Beslenme | Yüksek kaliteli proteine ihtiyacı vardır, obezite riski vardır |
| Sağlık Riskleri | Şaşılık, nistagmus, solunum problemleri, amiloidoz, kalp hastalıkları riski yüksektir |
Siyam kedisi, kökeni 14. yüzyıla kadar uzanan ve Tayland'ın (eski adıyla Siyam) en kadim kedi ırklarından biridir. Tayland'ın ulusal hazinelerinden biri olarak kabul edilen bu ırk, tarih boyunca Tayland kraliyet ailesi ve Budist tapınakları tarafından korunmuş ve kutsal sayılmıştır. "Tamra Maew" (Kedi Şiirleri Kitabı) adlı el yazmasında Siyam kedilerinden bahsedilmesi, ırkın ne kadar köklü olduğunu kanıtlamaktadır.
19. yüzyılın sonlarında İngiltere'ye getirilen Siyam kedileri, 1871'de Londra'daki ilk kedi şovunda sergilenmiş ve Batı dünyasında büyük ilgi görmüştür. Özellikle keskin zekası, konuşkan doğası ve etkileyici mavi gözleriyle dikkat çeken bu ırk, kısa sürede Avrupa ve Amerika'da popüler hale gelmiştir.
İlk Siyam kedileri daha küt burunlu ve daha tıknaz bir vücut yapısına sahipken, zaman içinde yapılan selektif üretimlerle daha zarif, ince kemikli ve üçgen kafalı bir görünüm kazanmıştır. Günümüzde "modern Siyam" ve "geleneksel Siyam" olarak iki farklı tipi bulunmaktadır. Bu tarihi ırk, aynı zamanda birçok modern kedi ırkının (Oriental, Balinese, Himalaya) geliştirilmesinde de temel oluşturmuştur.
Siyam kedileri, estetik fiziksel özellikleri ve sevecen karakterleriyle dünyanın en çok tanınan kedi ırklarından biridir. Bu kediler genellikle, sahipleriyle kurdukları güçlü bağlarla ve her ortamda dikkat çeken görünümleriyle öne çıkarlar.
Fiziksel Özellikleri: Siyam kedileri zarif ve ince kemikli vücut yapılarıyla dikkat çekerler. En belirgin özellikleri keskin badem şeklindeki çarpıcı mavi gözleri ve büyük üçgen kulaklarıdır. Kısa, ipeksi ve vücuduna sıkıca yapışan tüyleriyle bilinirler. Renk noktaları (point) olarak adlandırılan karakteristik görünümleriyle yüzlerinde, kulaklarında, patilerinde ve kuyruklarında koyu renkli bölgeler bulunur. Yetişkin bir Siyam kedisi ortalama 3-5 kg ağırlığında olup, ince uzun bir kuyruğa ve kaslı bir vücuda sahiptir.
Karakter Özellikleri: Siyam kedileri son derece zeki, meraklı ve sosyal karakterleriyle öne çıkarlar. İnsanlarla güçlü bağlar kuran bu ırk, yalnız kalmaktan hoşlanmaz ve sürekli ilgi ister. Oldukça konuşkan olmalarıyla ünlüdürler; miyavlamaları çeşitli tonlarda olabilir ve adeta insanlarla sohbet ediyormuş gibi davranırlar. Enerjik ve oyuncu yapılarıyla bilinirler, zeka oyuncaklarından ve interaktif oyunlardan keyif alırlar. Sahiplerine derin bir bağlılık geliştirirler ve onların her yaptığı işe karışmaktan, ev işlerinde "yardım etmekten" büyük keyif alırlar. Diğer evcil hayvanlarla genellikle iyi anlaşırlar ve aile yaşamına mükemmel uyum sağlarlar.
Siyam kedilerinin bakımı, kısa tüyleri sayesinde nispeten kolay olsa da düzenli ilgi ve özen gerektirir. Haftada bir kez yumuşak bir fırçayla taranmaları, tüy dökülmesini kontrol altına almaya ve ölü tüyleri temizlemeye yardımcı olur. Kulak temizliği haftalık olarak yapılmalı, diş sağlığı için düzenli fırçalama alışkanlığı kazandırılmalıdır. Siyam kedileri zeki ve enerjik olduklarından, zihinsel ve fiziksel uyarıma ihtiyaç duyarlar; interaktif oyuncaklar, bulmacalar ve günlük oyun seansları bu konuda önemlidir. Beslenmede yüksek kaliteli protein içeren mamalar tercih edilmeli, obezite riskine karşı porsiyon kontrolü yapılmalıdır. Soğuk havalara karşı hassasiyet gösterdiklerinden, sıcak ve korunaklı bir ortam sağlanması önem taşır.
Siyam kedileri son derece zeki ve öğrenmeye meraklı olduklarından eğitime oldukça yatkındır. Pozitif pekiştirme yöntemleriyle temel komutları, tasma gezilerini ve hatta bazı numaraları kolayca öğrenebilirler. Clicker eğitimi ve ödül mamaları ile yapılan kısa, eğlenceli seanslar en iyi sonucu verir. Zekalarını meşgul etmek için interaktif oyuncaklar ve bulmacalar kullanılmalı, aksi takdirde sıkılabilir ve istenmeyen davranışlar geliştirebilirler. Sosyalleşmeye erken yaşta başlamak, diğer evcil hayvanlarla uyumlarını artıracaktır.
Siyam kedisi genetik hastalıkları denildiğinde akla gelen en yaygın sorun, Siyam kedisi solunum problemleri arasında yer alan astım ve bronşiyal hastalıklardır. Bu ırkın göz problemleri arasında şaşılık (strabismus) ve nistagmus (istemsiz göz titremesi) sıkça görülür. Siyam kedisi kalp hastalıkları içinde hipertrofik kardiyomiyopati önemli bir risk faktörüdür. Ayrıca böbrek sorunları olarak amiloidoz ve kronik böbrek yetmezliği gelişebilir. Diş eti iltihabı gibi problemlere yatkınlıkları nedeniyle düzenli diş bakımı önem taşır. Siyam kedisi yaşam süresi 12-20 yıl arasında değişmekle birlikte, düzenli veteriner kontrolleri ve önleyici bakımla sağlıklı bir ömür geçirmeleri sağlanabilir.
